"ჰგონიათ, თუ კარაქს მიირთმევენ, წამიერად გასუქდებიან, სინამდვილეში კი..." - რა ვჭამოთ დილით და რას გვირჩევს გენეტიკოს-ნუტრიციოლოგი?
გენეტიკოს-ნუტრიციოლოგი სოფო ქურდაძე გადაცემაში "შუადღე" საუზმის მნიშვნელობაზე საუბრობს და ასახელებს იმ პროდუქტებს, რომლებიც შეიძლება, დილით გამოვიყენოთ ან პირიქით, უნდა მოვერიდოთ:
- საუზმის მნიშვნელობაზე ძალიან ბევრი მითი და სტერეოტიპი არსებობს. საუზმე დღის დასაწყისის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილია. იმის გათვალისწინებით, რომ ძალიან აქტიური წესი გვაქვს, ხშირად საუზმე არის ის, რასაც სახლში ვასწრებთ და შემდგომ დღის განმავლობაში გარეთ სადილი და შესაძლოა, ვახშამიც გვიწევს. ამიტომ მნიშვნელოვანია, სახლში კვება ყველაზე სრულყოფილი იყოს. როცა გარეთ ვართ, დაბალანსებული კვების არჩევას ნაკლებად ვახერხებთ.
რაც შეეხება პროდუქტებს, გავრცელებული სტერეოტიპია, რომ ძალიან ხშირად საუზმეს ხილით, რაიმე ტკბილი გემოს მქონე საკვებით იწყებენ. ეს არასწორი მიდგომაა. საუზმე აუცილებლად დაბალანსებული უნდა იყოს. არა ტკბილი, როგორც დესერტი, არამედ მასში უნდა იყოს ცილა, ცხიმი და რთული ნახშირწყლები. თუ ტკბილი გემოს დაყოლება გვინდა, ეს უნდა იყოს დესერტი და არა ძირითადი კვება.
მაგალითისთვის რომ განვიხილოთ. იდეალური საუზმეა ავოკადოს ტოსტი კვერცხით. ეს ძალიან სასარგებლო და ღირებული კომბინაციაა. პური არა თეთრი, არამედ მთლიანმარცვლოვანი უნდა იყოს, რომელიც რთულ ნახშირწყლებს შეიცავს და ენერგიას გრძელვადიანად მოგვცემს. 3-4 საათით მაინც ვნაყრდებით და ამავდროულად, ყველა საჭირო ნივთიერებას ვიღებთ. ცილების, ცხიმებისა და ნახშირწყლების გარდა, მინერალებსა და ვიტამინებსაც ვიღებთ. მომდევნო 3-4 საათი დანაყრებულები ვართ, გონებრივი სამუშაოს შესრულება ბევრად მარტივია, ენერგიის დონეც სტაბილურად გვაქვს. ეს პროდუქტიულობასთან პირდაპირ კავშირშია. იმისათვის, რომ დღის მანძილზე საჭირო ენერგია გვქონდეს, აუცილებელია, საუზმე დაბალანსებული იყოს.
პური სასარგებლო პროდუქტია, რადგანაც მისგან შეგვიძლია, უჯრედისი, ვიტამინები მივიღოთ. თუმცა ძალიან მნიშვნელოვანია ის, თუ როგორ პურს შევარჩევთ. თეთრი, რაფინირებული ფქვილისაგან დამზადებული პური არც ჯანსაღია, არც საჭირო ნივთიერებებს შეიცავს და, ფაქტობრივად, ცარიელი მარტივი ნახშირწყალია. რაც შეეხება მთლიანმარცვლოვან პურს, ხორბლის მექანიკური დამუშავებითაა მიღებული. ასეთი ხორბლისგან დამზადებული პური, მით უმეტეს, თუ დამჟავების ტექნოლოგიითაა გამომცხვარი, კალორიულადაც შედარებით ნაკლებია, უფრო სასარგებლოა, მონელებისთვისაც იდეალურია. ასევე, გლიკემიური ინდექსი და გლუტენი უფრო ნაკლები აქვს.ამიტომაც, თუ რაციონში ასეთ პურს შევიტანთ, თუნდაც დილით ან შუადღეს, რატომაც არა?! ბევრ სასარგებლო თვისებას მივიღებთ.
კარაქი ჯანსაღი ცხიმის ერთ-ერთი კატეგორიაა. მთავარია, კარაქი ნატურალური იყოს და 82% მაინც ნაღებს შეიცავდეს. ამ შემთხვევაში, ასეთი კარაქი განსაკუთრებით ბავშვებისა და ქალებისთვის, ცხიმის ძალიან მნიშვნელოვანი წყაროა. კარაქი ჰორმონების წარმოქმნაში გვეხმარება, გვანაყრებს კიდევაც და იმ ცხიმოვან მჟავებს ვიღებთ, რომლებიც შეიძლება, სხვა პროდუქტებში არ იყოს. ამიტომ, საუზმეზე კარაქიანი პურის კომბინაცია ერთ-ერთი კარგი ვარიანტია. წლების განმავლობაში ხალხი ფიქრობდა, რომ თუ კარაქს მიირთმევდნენ, წამიერად გასუქდებოდნენ ან რაიმე დაემართებოდათ. კარაქის შიში ადამიანებს დღემდე აქვთ. დღის განმავლობაში 10-15 გრამი კარაქი სრულიად საკმარისია. ეს დღიური ნორმაა. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ კარაქი კალორიულად მაღალენერგეტიკული პროდუქტია და ასევე, ჩვენს საჭმლის მომნელებელ სისტემას ბევრი კარაქის გადამუშავება უჭირს...განაგრძეთ კითხვა